Zakrzepica - ryzyko występowania i profilaktyka

Rezultaty dużego międzynarodowego badania epidemiologicznego ENDORSE wskazują, że u ponad połowy hospitalizowanych pacjentów występuje ryzyko rozwinięcia się Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej (ŻChZZ). Niestety tylko u połowy z nich stosuje się profilaktykę zgodnie z opublikowanymi wytycznymi. W celu poprawy jakości profilaktyki przeciwzakrzepowej należy odpowiedzieć na dwa podstawowe pytania:
*u jak wielu pacjentów występuje ryzyko ŻChZZ ?
*u jak wielu pacjentów stosuje się profilaktykę, zgodnie z powszechnie obowiązującymi wytycznymi ACCP (American College of Chest Physycians)?

Odpowiedzi na te pytania dostarczają wyniki ostatnio opublikowanego badania ENDORSE, przeprowadzonego na grupie ponad 68 tys. pacjentów na oddziałach chirurgicznych i niezabiegowych, w 358 szpitalach, w 32 krajach świata. Okazuje się, że u ponad 52% pacjentów występuje ryzyko ŻChZZ zdefiniowane przez kryteria ACCP i tylko 50% spośród nich otrzymuje właściwą profilaktykę.

Ryzyko ŻChZZ jest największe u pacjentów z oddziałów chirurgicznych

Pomimo tego, że znacznie większą badaną populacją byli pacjenci z oddziałów niezabiegowych (45% pacjentów z oddziałów chirurgicznych 55% pacjentów z oddziałów niezabiegowych) to właśnie u pacjentów chirurgicznych ryzyko wystapienia ŻChZZ jest większe, w porównaniu do pacjentów niechirurgicznych (64% vs. 42%). U pacjentów chirurgicznych znacznie częściej stosowano także profilaktykę przeciwzakrzepową (60% pacjenci chirurgiczni vs. 40% pacjenci niechirurgiczni). Zauważono także znaczne różnice w częstości stosowania profilaktyki ŻChZZ,
w zależności od typu przeprowadzonej operacji. Otrzymywało ją 88% pacjentów poddawanych dużym zabiegom ortopedycznym kończyn dolnych, takim jak wymiana stanu biodrowego czy kolanowego, u 69% pacjentów operowanych w zakresie dolnego odcinka przewodu pokarmowego i tylko 50% pacjentów poddawanych operacjom urologicznym.

Istnieją znaczne różnice pomiędzy państwami w zakresie stopnia ryzyka ŻChZZ i stosowanej profilaktyki.

Ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowych u hospitalizowanych pacjentów wahała się, w zależności od badanego kraju, od 36% do 73%. Podobnie różnie wyglądała częstość stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej u tych pacjentów, zgodnie z wytycznymi ACCP, która wahała się od 2% aż do 84%. Dla przykładu, w Niemczech 70% pacjentów niechirurgicznych i 92% pacjentów chirurgicznych otrzymuje profilaktykę przeciwzakrzepową. W wielkiej Brytanii odsetki te są niższe i wynoszą odpowiednio 37% dla pacjentów niezabiegowych i 74% dla pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym.

ŻChZZ to powszechne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów.

Wyniki badania ENDORSE dostarczają bardzo ważnych argumentów dla zwolenników stosowania właściwej profilaktyki przeciwzakrzepowej.
Zdaniem Prof. Ajay Kakkara, jednego z twórców badania ENDORSE, wyniki tego badania dostarczają argumentów dla stwierdzenia, że ŻChZZ to najważniejsze wspólne zagadnienie w kwestii bezpieczeństwa dla hospitalizowanych pacjentów chirurgicznych i niechirurgicznych. Co więcej, zdaniem Prof. Kakkara, niezmiernie ważnymi korzyściami płynącymi z wyników tego badania są argumenty za stosowaniem profilaktyki u realnie zagrożonych pacjentów, w przeciwieństwie do szerokiego jej stosowania u wszystkich pacjentów.
Nowe doustne leki przeciwzakrzepowe dają szanse na jeszcze lepsze wyniki stosowanej profilaktyki przeciwzakrzepowej.

Zakrzepica